Odido’s 5G-thuisinternetabonnement ‘Alternatief voor dure glasvezel’

De dagen dat je moest wachten tot je YouTube-video bufferde of je webpagina laadde, liggen dankzij 4G al jaren achter ons. 5G was daarop de overtreffende trap, zeker nu eindelijk de 3,5GHz-band in Nederland actief is. Snelheden van (ver) boven de 1Gbit/s zijn normaal geworden, waarmee het netwerk in ieder geval op papier een concurrent is geworden voor de vaste netwerken van Nederland.

Odido wil van die papieren werkelijkheid een ‘echte’ maken. Sinds deze week verkoopt de provider namelijk Klik&Klaar Internet, een thuisinternetabonnement dat gebruikmaakt van het 5G-netwerk van de provider. De kritische lezer zal wellicht opmerken dat dergelijke thuisinternetabonnementen al bestaan, en die heeft – deels – gelijk. KPN heeft het, Ziggo ook en Odido zelf eigenlijk ook al.

Toch zijn er belangrijke verschillen. De varianten van KPN en Odido zijn 4G-oplossingen en vooral bedoeld voor buitengebieden. Daardoor zijn ze niet zo snel, maximaal 100Mbit/s en dat is alleen als je een buitenrouter hebt, en in het geval van Ziggo alleen voor zakelijke klanten. Klik&Klaar is óók een oplossing voor het buitengebied, maar daarnaast ook te gebruiken als alternatief voor Ziggo’s coaxnetwerk of KPN’s koper- of glasvezelnetwerk. Althans, dat zegt Odido.

Als je de cijfers naast elkaar legt, zou dat zomaar eens kunnen. Odido adverteert met een snelheid van ’tot wel’ 300Mbit/s, inclusief dekkingskaart, maar eigenlijk zou je dat bescheiden kunnen noemen. Klik&Klaar heeft namelijk geen snelheidsbeperking. Die eerdergenoemde 1Gbit/s wordt misschien wat lastig, omdat het om een binnenrouter gaat en isolatie en snel 5G niet zo goed samengaan. Meer dan 300Mbit/s is echter zeker mogelijk. Tweakers kreeg voor publicatie een Klik&Klaar-router opgestuurd en heeft de router kunnen testen. Hierbij werd een downloadsnelheid van 485Mbit/s gehaald in een drukke woonwijk in Den Haag. In een woning uit 1930, weliswaar, met energieletter F. Hierbij moeten we wel wat kanttekeningen plaatsen; hier komen we later op terug.

Voor de tweaker met 8Gbit/s symmetrisch glasvezel klinkt 485Mbit/s wellicht wat antiek, maar we moeten niet vergeten dat de gemiddelde Nederlander niet zo’n abonnement heeft. Volgens de recentste ACM Telecommonitor heeft driekwart van Nederland een downloadsnelheid van tussen de 99Mbit/s en 1Gbit/s. Dat is een vrij breed gebied, maar het geeft wel aan dat niet iedereen zit te wachten op 1Gbit/s of meer.

Langzaam, maar ook stukken goedkoper

Klik&Klaar is goedkoop. 400Mbit/s kost bij Ziggo 53 euro per maand voor een tweejarig abonnement, exclusief korting. 200Mbit/s kost bij KPN 50 euro, 1Gbit/s is 52,50 euro per maand. Voor dat geld kun je twee Klik&Klaar-abo’s afsluiten, die 25 euro kosten. Starlink, waarmee je Klik&Klaar ook zou kunnen vergelijken, kost eveneens 50 euro per maand, exclusief apparatuur. Nederlandse klanten kunnen snelheden van tussen de 80 en 176Mbit/s verwachten, meldt SpaceX.

Bovengenoemde prijzen zijn voor glasvezel- of coaxnetwerken, op basis van een tweejarig contract, exclusief kortingen. De tarieven bij Odido zijn afhankelijk van het glasvezelnetwerk. Een Odido-abonnement via KPN’s netwerk is vaak duurder dan via bijvoorbeeld ODF’s netwerk, vanwege de verschillende tarieven die glasvezelnetwerken hanteren.

Het 5G-thuisinternetabonnement is niet alleen voordelig in vergelijking met vaste netwerken, het is ook goedkoper dan een mobiel Unlimited-abonnement via Odido, opvallend genoeg. Het Unlimited Basis-400Mbit/s-abonnement kost 32,50 euro per maand, het Premium-abonnement zonder snelheidsbeperking kost 45 euro per maand. Met daarbij de kanttekening dat je op die abonnementen ook kunt bellen en sms’en, en bij Premium bepaalde streamingdiensten inbegrepen krijgt. O, en bij die mobiele abo’s kun je ook in de EU roamen, iets dat niet kan met Klik&Klaar. Meenemen naar de camping mag, mits die camping maar in Nederland staat. Odido merkt op dat een mobiel Samen Unlimited-abonnement, waarbij je hetzelfde mobiele Unlimited-abonnement van een andere klant krijgt, 20 euro per maand kost. Denk overigens niet dat je met Klik&Klaar een voordelig, snel 5G-abonnement hebt voor je smartphone. De meegeleverde simkaart heeft een 097-nummer waarmee op een telefoon geen werkende dataverbinding te bereiken is. Je telefoon geeft aan dat er een 4G-verbinding is, maar apps kunnen er niks mee. Overigens krijg je bij Klik&Klaar een eigen IPv4-adres, al is het er wel eentje dat elke maand wijzigt.

‘Witte adressen, alternatieven te duur, eenvoud’

Tisha van Lammeren, Odido’s chief commercial officer consumer, zegt dat de provider drie redenen had om Klik&Klaar te introduceren. Zo zijn er zo’n twintigduizend adressen in Nederland waar geen snel vast internet is, waardoor klanten aangewezen zijn op dure satellietdiensten die kunnen oplopen tot 95 euro per maand. “En die prijzen moet je dan slikken”, zegt Van Lammeren. “De tweede reden is dat de prijs voor snel vast internet inmiddels kan oplopen tot 40 of 50 euro per maand, waarbij je er ook nog eens jaren aan vastzit. Dat vinden wij te veel.” De derde reden is ‘eenvoud’. Het aansluiten van een nieuw vast netwerk, omdat je bijvoorbeeld overstapt van coax op glas, is voor veel mensen een te grote belemmering, zegt Van Lammeren. “‘Wat ik nu heb is duur, maar werkt nog wel’, zeggen ze dan.”

Klik&Klaar is de oplossing voor die problemen, zegt Van Lammeren, vanwege de prijs, de flexibiliteit van het contract en het gebruik van 5G in plaats van bekabelde verbindingen. “Je steekt de stekker in het stopcontact en je bent klaar.” Voor de tweaker met een uitgebreid thuisnetwerk ligt dat laatste wellicht wat genuanceerder. Vaste netwerken komen vaak via de meterkast binnen en het thuisnetwerk van mensen is daarop ingericht. Odido raadt juist aan Klik&Klaar bij het raam te plaatsen, op een plek waar de ontvangst het beste is. Extra kabelwerk is daardoor wellicht wel nodig. “Maar voor veel klanten met glasvezel of kabel is die router in de meterkast ook het enige wifipunt. Dan is de meterkast wellicht niet de beste plek. In je woonkamer is dan misschien beter. Dat is het voordeel van Klik&Klaar, die kun je dan gewoon in de woonkamer plaatsen. Bovendien kun je het bereik met onze wifi-extenders vergroten.”

Zyxel-router

Odido werkte meer dan een jaar aan Klik&Klaar, zegt Van Lammeren. “Eigenlijk wilden we het eerder introduceren, maar we hadden echt die 3,5GHz-band nodig om het netwerk genoeg snelheid en capaciteit te kunnen geven.” Daarnaast had de provider tijd nodig om de IT in orde te krijgen en de geschikte modem te zoeken. Uiteindelijk is dat de Zyxel NR5307 geworden. Deze heeft 4×4 MIMO-antennes, twee 2,5Gbit/s-lanpoorten en ondersteunt vanuit Zyxel Wi-Fi 7. Vooralsnog is de Odido-versie beperkt tot Wi-Fi 6. Odido zegt de routers mogelijk op een later moment wel nog Wi-Fi 7-ondersteuning te geven.

In theorie heb je die modemrouter natuurlijk niet nodig om 5G op je thuisapparatuur te gebruiken; een smartphone kan ook als hotspot werken. De 5G-modemrouter heeft echter meer en betere antennes, zegt Odido, waardoor het bereik en de wifiprestaties van de Zyxel beter zijn dan op je smartphone. Dit lijkt te kloppen; op het kantoor van Tweakers in Amsterdam-Duivendrecht is het bereik op de smartphone niet zo best. Bij mijn bureau krijg ik via mijn Samsung Galaxy S21 FE speedtestresultaten van zo’n 40Mbit/s tot 100Mbit/s. Via Klik&Klaar, pal naast de Galaxy, ligt dat op zo’n 125Mbit/s tot 288Mbit/s. Daarbij varieert de gemeten ping tussen de 21ms en 35ms. Til overigens niet te zwaar aan deze Klik&Klaar-resultaten; de router staat naast mijn bureau, enkele meters van het dichtbijzijnde raam vandaan. Bovendien is de app ook niet gebruikt om de beste plek te zoeken. Het gaat er hier vooral om dat de modemrouter inderdaad betere antennes lijkt te hebben dan smartphones. Bovendien is het veel efficiënter en makkelijker om de modemrouter te gebruiken in plaats van een smartphone te moeten opofferen.

Nu we het nog over die modemrouter hebben; Odido zegt bij de Zyxel te hebben gelet op de prestaties van het apparaat ‘om echt een router van hoge kwaliteit’ te kunnen aanbieden. Daardoor is de Zyxel ‘aanzienlijk’ duurder dan de modemrouters die glasvezelklanten krijgen. Odido wilde niet zeggen hoeveel duurder, maar de tarievenlijsten lichten een tipje van de sluier op. Als je een glasvezelmodemrouter niet inlevert, stuurt Odido je een factuur voor 75 euro. Lever je de Zyxel NR5307 niet in? Dan moet je 200 euro betalen. Het is niet duidelijk of dat de prijs is die Odido ook betaalt aan Zyxel, maar als dat wel zo is, dan duurt het minstens 8 abonnementsmaanden voor die kosten er voor Odido überhaupt uit zijn. O, en vind je het niks om zo’n Zyxel pontificaal in je woonkamer te plaatsen? Dan heeft Odido ook modemhoezen voor 25 euro per stuk, voor wie dat wil.

Testlab

Zo’n router willen we als Tweakers natuurlijk maar al te graag testen. Hier hebben we ook een uitgebreide wifitestopstelling voor, al liepen we bij de Zyxel wel tegen een klein probleem op. In onze kooi van Faraday is het idee dat je geen straling van buitenaf hebt, maar daardoor hebben we er ook geen 5G in. We hebben wel de wifidoorvoersnelheid getest; daarbij kwamen we uit op een maximale downloadsnelheid van 1,86Gbit/s en een upload van 1,95Gbit/s. Wi-Fi 6 hoeft dus niet de belemmering te zijn voor je snelheid.

We hebben Klik&Klaar ook op verschillende locaties binnen en buiten het kantoor van Tweakers getest, met verschillende speedtestdiensten. Wat valt op? De snelheid verschilt vooral heel erg per dienst. Zo hebben we tests gedaan met iPerf3, een dienst die je zelf laat kiezen hoe je wil testen. Bijvoorbeeld Speedtest.net en Fast.com maken dergelijke netwerkkeuzes voor je, waardoor het lastiger is om tests met elkaar te vergelijken. Met iPerf3 hebben we een Serverius-server gebruikt, met vijf parallelle streams, 120 seconden lang. Dat deden we drie keer, om zo tot een gemiddelde te komen. Dit hebben we binnen het kantoor van Tweakers gedaan, wat een wat ouder pand is waar ook een drukkerij van DPG in zit, in DPG’s nieuwe Nederlandse hoofdkantoor Mediavaert, en buiten Mediavaert, in het zicht van een Odido-5G-3,5GHz-mast met eigen 10Gbit/s-glasvezelverbinding.

Deze resultaten laten de impact van HR+++-glas en drukte zien; buiten verdubbelt de downloadsnelheid ruim, de upload gaat zelfs meer dan tien keer sneller. Binnen het kantoor van Tweakers zien we echter hogere snelheden. Mogelijk waren we hierbij met een andere mast verbonden met minder drukte, wat het snelheidsverschil kan verklaren. Je ziet als gebruiker in de Klik&Klaar-app niet met welke mast je verbonden bent en je hebt ook geen keuze om een andere app te selecteren. In de modemrouterinstellingen krijg je wel iets van diagnostische informatie te zien, maar dit is zeker niet bedoeld voor de gemiddelde consument. Ook hier krijg je niet de optie om met een andere mast te verbinden, maar je ziet onder meer wel welke band er wordt gebruikt en hoeveel MHz er per band wordt ingezet.

Zoals we net schreven, verschilt de snelheid echter sterk van de speedtestdienst die je gebruikt. Buiten hebben we Speedtest.net, Cloudflares speedtest en Netflix-dienst Fast.com gebruikt. Waar we volgens iPerf3 ‘slechts’ 92/109 haalden, meldde Speedtest 517/119, kwam Cloudflare met 354/126 en gaf Fast.com zelfs 860/230 aan. Nogmaals, we waren buiten, dus heel representatief voor binnensnelheden is dit niet. Maar het geeft wel aan dat Klik&Klaar snel kán zijn, afhankelijk van waar je bent, welke mast je gebruikt en welke dienst je inzet. Your mileage may vary is hier dus van pas. Ook leuk om te melden: die buitentests deden we met een powerbank met USB-C-35W-Power Delivery, waarbij we een vermogen van 27W zagen. Zo is de vaste aansluiting dus ook mobiel te gebruiken.

Qua ping zien we ook sterk wisselende resultaten. De unloaded ping schommelt tussen de 20 tot 30ms, maar de loaded ping kan bij up of down daar een factor tien boven zitten. Dit zou je wel eens kunnen merken tijdens het multiplayergamen. Odido zegt dat onlinegamen mogelijk is, maar mogelijk is natuurlijk een rekbaar begrip. Tijdens een potje Call of Duty: Warzone schommelde de ping zo rond de 22-32ms, vergelijkbaar met mijn vaste VDSL-aansluiting. Schakelen tussen Klik&Klaar en VDSL leverde dan ook geen merkbare verschillen op. Odido werkt overigens aan standalone-5G, die mogelijk de ping verlaagt. Het bedrijf kon hier echter nog geen aanvullende details over geven.

Wensenlijstje

Hoewel Odido een jaar aan Klik&Klaar heeft gewerkt, is het product volgens de provider nog niet helemaal klaar af. Zo heeft het abonnement, in tegenstelling tot andere vastinternetabonnementen van concurrenten en Odido zelf, nog niet de mogelijkheid tot tv. Je kunt wel streamingdiensten toevoegen aan het abonnement, maar lineaire tv is er nog niet bij, zelfs niet als app. Ook overweegt de provider een router die je buitenshuis kan plaatsen, voor mogelijk hogere snelheden. Odido wilde het abonnement echter nu naar de markt brengen, vandaar dat deze elementen er nog niet in zitten. “Nu kunnen we kijken naar welke klanten er zijn en welke behoeften zij hebben. Zo kunnen we het product later mogelijk uitbreiden.”

Hoewel Van Lammeren zegt dat Klik&Klaar een alternatief kan vormen voor glasvezel, benadrukt ze dat de provider nog steeds blijft inzetten op glasvezel, via partners zoals ODF en KPN. Klik&Klaar gebruikt echter Odido’s eigen 5G-netwerk, waardoor de provider er in theorie meer aan overhoudt dan glasvezelklanten. Voor die glasvezelklanten moet Odido immers nog geld overmaken naar ODF, KPN, of van wie de aansluiting ook is. Vanuit dat licht bekeken, zou je kunnen stellen dat het voor Odido beter is om zoveel mogelijk klanten over te zetten naar Klik&Klaar.

“Ons doel is niet winstmaximalisatie op de korte termijn”, reageert Van Lammeren daarop. “Wij willen wat het beste is voor de klant en gaan dit ook meenemen bij onze verkoopprocessen. We gaan ze bijvoorbeeld vragen waar ze het product voor gaan gebruiken, wie er bij hun in de straat is, hoeveel mensen er thuis zijn. Hebben ze een ODF-lijntje en hebben ze thuis meerdere kinderen die allemaal online zitten? Ga dan vooral voor glasvezel. Hebben ze een kostbaardere KPN-lijn en gebruiken ze hun internet niet zoveel? Dan is Klik&Klaar misschien beter voor ze.”

800.000 abonnees

Klik&Klaar wordt dus niet hét vastinternetproduct van Odido, maar een vastinternetproduct. Wel een product waar de provider veel van verwacht. “In andere landen bestaat dit product al langer, daar zie je dat zo’n tien procent van de markt ervoor gaat. In Nederland zijn 8,4 miljoen huishoudens, dus dat komt neer op een potentieel van 800.000 abonnees.” Zeker niet alleen voor het buitengebied en die witte adressen, maar ook ver daar buiten.

De vraag is natuurlijk in hoeverre dat haalbaar is. Klik&Klaar blijft qua mogelijkheden inferieur aan kabel en glasvezel. De snelheidsmonsters zal het dus nooit aantrekken. Daarnaast lijkt het een hogere latency te hebben én is het abonnement ‘ondergeschikt’ aan mobiel. Odido zegt namelijk niet te verwachten dat er veel netcongestie, of drukte, zal ontstaan op het mobiele netwerk, maar dat áls dat gebeurt, smartphonegebruikers voorrang zullen krijgen. Woon je pal naast een concertzaal? Dan kun je met Klik&Klaar bij een Taylor Swift-concert wel eens tegen netwerkproblemen aanlopen.

Wil dat zeggen dat Klik&Klaar per direct gedoemd is om te falen? Nee. Het blijft een relatief goedkoop product, ongeveer de helft van de prijs van vaste concurrenten. De snelheid zal voor een groot deel van Nederland voldoende zijn, en het is een ‘eenvoudig’ product. Je hoeft niet na te denken over welke snelheid je wilt, je zet de modemrouter neer, zoekt een stopcontact en je hebt internet. Bevalt het toch niet? Het is maandelijks opzegbaar, dus je kunt snel weer overstappen op de vertrouwde vaste aansluiting.

Of het een succes wordt, hangt nu vooral af van KPN en Ziggo. De kans lijkt klein dat zij met een vergelijkbaar product komen. Ze hebben immers al veel geïnvesteerd in hun eigen vaste netwerken, iets dat Odido niet heeft. Bovendien lopen zij achter op Odido als het gaat om het 3,5GHz-5G-netwerk, dat, volgens Odido, wel nodig is om de benodigde capaciteit en snelheid te kunnen bieden. Zeker Vodafone heeft die band amper in gebruik. Ziggo en KPN hebben wel kwalitatief gezien het betere vaste product, alleen betaal je daar als consument op dit moment ook een flinke prijs voor. Verlagen zij die tarieven, of verhoogt Odido de prijs van Klik&Klaar? Dan klikken consumenten waarschijnlijk snel naar de vaste-vaste netwerken, en is het snel klaar met het 5G-thuisabonnement. Maar blijft er een significant prijsverschil? Dan is 800.000 abonnees wellicht wel haalbaar.

Bron: Tweakers.net door Hayte Hugo